در مقالات قبلی به موسیقی کلاسیک و پاپ پرداخته شد حال می خواهیم به یکی از موسیقی های معروف و پرطرفدار بپردازیم یعنی جاز ، البته در بیشتر منابع مرتبط جَز نوشته می شود در بعضی جاز، در این مقاله از کلمه ی جاز برای توضیح این سبک موسیقی استفاده شده است. در هر صورت چه جاز بخوانید چه جَز این موسیقی بسیار باشکوه می باشد!
موسیقی جاز
ضمن اینکه مقاله ی قبلی یعنی موسیقی پاپ را حتما به خوبی مطالعه کنید سپس این مقاله را شروع به خواندن کنید.رفرنس مطالب این مقاله در رابطه با جاز ، باتوجه به اینکه مطالب تاریخی-تحلیلی است خلاصه ای از کتاب معتبر تاریخ موسیقی غرب نوشته هیوم ام.میلر و دیل کاکرل می باشد.
برای جاز تعریفی مشخص و دقیقی وجود ندارد. با این حال قطعا این موسیقی همواره دارای ریتم های سرزنده و سنکپ دار و بداهه نوازی روی ساز می باشد. در مورد شکل گیری این سبک باید گفت که این سبک در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم توسط آمریکاییان آفریقایی تبار شکل گرفت.
این سبک در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم توسط آمریکاییان آفریقایی تبار شکل گرفت
این موسیقی شهری ارتباطی نزدیک با شهر نیو اُرلینز دارد. چند نوع مختلف موسیقی از جمله اسپیریچوآل های سیاهان ، کِیک واک، آوازهای کار، سرودهای سفید پوستان ، ترانه های مردم پسند، مارش ها و زمان موسیقی جاز در مسیر تکاملی خویش دوره های سبکی نسبتا مشخصی را پشت سر گذاشته است. نکته ی جالب راجع به موسیقی جاز این است که این سبک تاثیر قابل ملاحظه ای بر سبک های دیگر موسیقی گذاشته است.
سبک جاز را می توان یکی از سبک های بسیار قوی دانست و کسانی که این سبک را کار می کنند بسیار از لحاظ درک موسیقیایی قوی هستند. در ادامه ی مقاله به اجزای موسیقی جاز می پردازیم.
اجزای موسیقی جاز:
سویینگ:
سویینگ پدیده ای ریتمیک است. سویینگ شاید مهمترین عنصر موسیقی جاز باشد چرا که در تمام دوره ها و سبک های آن یافت می شود. موسیقی دانان جاز همواره آگاهانه و به شیوه ای کاملا کنترل شده از کشش های ریتمیک نگاشته شده به شکلی نامحسوس فاصله می گیرند. نوازنده ی سویینگ هیچ وقت یک چنگ یا دولاچنگ را به شکلی عادی اجرا نمی کندبلکه کشش آن را خیلی جزئی افزایش یا کاهش می دهد.به نحوی که آن جمله ی موسیقی را زنده و باروح نماید. نکته ی جالب اینجاست که این کار آنقدر ظریف انجام می شود که نت نویسی معمولی قادر به ضبط آن نیست!
بداهه پردازی:
بداهه پردازی یعنی اینکه در لحظه موسیقی خلق کنید. با این حال این موضوع به این معنی نیست که موسیقی دارای ساختار موسیقیایی نیست بلکه بداهه پردازی عموما در محدوده ی فرم هایی از موسیقی صورت می گیرد که مجری موسیقی و معمولا شنونده از پیش از آن ها اطلاع دارند. متداول ترین ساختار بداهه پردازی نوعی از تم و واریاسیون است. برای مثال هنگامی که یک نوازنده بر روی کروس یک ترانه ی مردم پسند ( ‘I Got Rhythm” از جرج گرشوین (۱۸۹۸-۱۹۳۷) برای این منظور محبوبیتی خاص دارد) بداهه پردازی می کند معمولا طول زمانی نمونه ی اصلی و چارچوب هارمونیک کروس را حفظ می کند.
این ترتیب به دیگر نوازنده ها و شنونده ها اجازه می دهد تا نقطه ی مرجعی داشته باشند. طرح ملودی و ریتم ممکن است به شکلی مبهم حفظ شود اما یکی یا هر دوی آنها دچار تغییرات کلی می شود. مجری موسیقی با افزودن یک اینترلود بداهه که بریک یا وقفه می گویند می تواند جریان طرح کلی موسیقی را موقتا متوقف کند.هنگامی که از نوازنده خواسته می شود تا کروس دیگری بنوازد بداهه پردازی یا واریاسیون بیشتر که بروی جمله ی اصلی (تم، معمولا کروس یک موسیقی مردم پسند می باشد) صورت می گیرد.
سویینگ شاید مهمترین عنصر موسیقی جاز باشد
اما نکته ی مهم بداهه پردازی اینکه معمولا در قالب سوال و جواب است که در آن سولیست و گروه باهم به گفت و گوی متقابل می پردازند.
سخن پیرامون این سبک موسیقی بسیار زیاد است می شود ساعت ها راجع به آن صحبت کرد در این مقاله بخش بسیار کوچی از واقعیت های جاز توضیح داده شد در مقاله های بعدی بیشتر راجع به جاز صحبت می شود.
برای یادگیری تکنیک های نوازندگی پیانو جاز می توانید دوره آموزش پیانو را تهیه کنید این در این دوره بسیار ساده و روان مدرس همراهی ها و آکورد های رایج سبک جاز را آموزش داده است که بسیار به علاقمندان به نوازندگی پیانو کمک می کند. ضمن اینکه در این دروه سبک های دیگر نیز آموزش داده شده است.