• مدیریت سایت
• ارکستراسیون, آهنگسازی و تنظیم, ارکستر زهی, ساز, ساز زهی, ویدیو

ارکستر زهی و معرفی سازهای آن-مقدمه ارکستراسیون

یکی از مواردی که در ارکستراسیون باید یادبگیرید شناخت ساز های هر ارکستر هست. یکی از ارکسترهایی که همیشه برای آهنگساز ها جذاب بوده ارکستر زهی می باشد. اما منظور از ارکستر زهی چیست؟ این گروه از چه سازهایی تشکیل شده است..

اگه یادتون باشه در ساز شناسی یک دسته ای از سازها رو داشتیم که بهشون می گفتیم دسته ی زهی ها و گفتیم مکانیسیم تولید صدا در این دسته به چه شکل هست و یکی از زیر مجموعه های این دسته زهی آرشه ای ها بودند.

ویدئو در انتهای پست می باشد.

یعنی آنهایی که برای مرتعش کردن سیم از یک وسیله ای به اسم آرشه استفاده می کنیم هر چند گاهی نوازنده با انگشتان خود این کار را انجام می دهد. به طور کلی وقتی  ارکستر زهی می گویند منظور ارکستری متشکل از سازهای زهی آرشه ای است هر چند سازهای زهی بسیار هستند اما منظور از ارکستر زهی یعنی همان زهی آرشه ای ها می باشد. البته گاهی سازهای دیگری نیز اضافه می شود که در ادامه مفصل به آن می پردازم.

باور اشتباه درباره ی ارکستراسیون:

خیلی ها گمان می کنند بدون پیش زمینه می توانند ارکستراسیون را یادبگیرند یعنی فرد خیلی از موارد را در آهنگسازی بلد نیست هارمونی نمیداند و اگر هم بداند سطحی بوده ساز ها نمی شناسد و فرم شناسی نمیداند و خیلی از موارد دیگر را نمیداند و گمان می کند با یادگیر چند تکنیک در ارکستراسیون می تواند یک قطعه ی ارکسترال بنویسد.

خب این باور اشتباه است شما برای ارکستراسیون باید ابتدا زمینه ی قبلی داشته باشید یعنی پیش نیاز ها را یادگرفته باشید در غیر این صورت آن طور که باید هنر سازبندی را یاد نمی گیرید..

موسیقی ارکسترال مثل موسیقی پاپ که گیتاریست یا ویولونیست یا هر نوازنده دیگری را بیاورید و برای خودش بداهه نوازی کند و شما رکورد و میکس کنید نیست مثلا در یک ارکستر زهی همه چیز حساب شده است تک تک نوازنده ها پارتهایشان مشخص است و برایش نت نوشته شده و کسی چیزی را خارج از آنچه که تنظیم کننده تعیین کرده است اجرا نمی کند! بنابرین وقتی صحبت از ارکستراسیون می کنید ابتدا مطمئن شوید واقعا خیلی موارد را در موسیقی یادگرفته اید.

 برویم سراغ این موضوع که یک ارکستر زهی از چه سازهایی تشکیل شده است؟

در یک ارکستر زهی چهار ساز همیشگی وجود دارد آن چهار ساز هم جزو دسته زهی آرشه ای ها می باشد. یک ارکستر زهی همان طور که گفتم اشاره داریم به زهی آرشه ای ها اما گاهی سازهای دیگر مثل هارپ نیز استفاده میشود یا گاها پیانو ولی عمدتا ارکستر زهی از سازهای زهی آرشه ای استفاده می شود درواقع وقتی می گوییم استیرینگ یعنی همان زهی آرشه ای ها حال زهی ها تعداد بسیار زیادی دارند براساس ویژگی هایش که در ساز توضیح داده ام.

ساز اول ویولن :

کوچکترین ساز گروه ارکستر زهی آرشه ای می باشد چهار سیم دارد که به فاصله پنجم درست کوک می شوند. می توان گفت به خاطر ویژگی ساختاریش زیر ترین آنها نیز است. این ساز همان طور که گفتم قبلا توسط آرشه سیم مرتعش می شود و صدا توسط بدنه تقویت می شود و به گوش ما می رسد.

این ساز هم به شکل سولو و هم گروهی استفاده می شود. وقتی گروهی استفاده می شود قطعا حجم صدای بیشتری را تولید می کند البته رنگ صدایی متفاوت تری هم به وجود می آید. در یک ارکستر زهی در قسمت های بعدی متوجه می شوید ما در ارکستر زهی دو گروه ویولن داریم ویولن یک و دو در هر کدام تعدادی نوازنده پارت خود را اجرا می کنند.

چرا باید این ساز را به خوبی بشناسید؟

بارها دیده شده یک فرد برای این ویولن قطعه ای را نوشته بدون در نظر گرفتن محدودیت های این ساز و آن ملودی به هیچ عنوان قابل اجرا با ویولن نبوده چرا که اصلا استاندارد های این ساز را در نظر نگرفته واصلا شناختی نسبت به این ساز نداشته بنابرین خیلی مهم است شما به خوبی ویولن را بشناسید.

ارکستر زهی با یک قطعه پاپ فرق دارد یک نوازنده بیاورید و برایتان بداهه کند و ضبط کنید و تمام شود باید برای تک تک قسمت ها برنامه داشته باشید نت بنویسید و نوازنده از روی نت اجرا کند.

حتی استفاده از وی اس تی هم توصیه نمی شود چرا که خیلی طبیعی صدا نمی دهند ولو این که توسط بهترین شرکت ساخته شده باشد باز هم جای نوازنده واقعی را نمی گیرد. توصیه می کنم یک ارکستر زهی را از نزدیک ببینید.

ساز دوم ویولا یا ویولن آلتو :

ویولا یا ویولن آلتو یا آلتو می گویند. این ساز کمی بزرگ تر از ساز ویولن است. و نحوه ی نوازندگیش شبیه ویولن می باشد اما بزرگ تر و قاعدتا صدایش بم تر می باشد نسبت به ویولن یعنی این بم بودن را از روی رنگ صداییش هم می توانید بفهمید.

این ساز کمی بزرگ تر از ساز ویولن است

درواقع رنگ صدایی خاص ولی نزدیک به هم دارند. در ارکستر زهی بعد از ویولن ردیف دوم ویولن آلتو می باشد یا ویولا این سازهم بیشتر ما به صورت گروهی می بینیم هر چند سولو هم گاها اجرا می کنند.

قطعا باز هم وقتی گروهی هستند حجم صدایی بیشتری تولید می کنند. این ساز هم چهار سیم دارد.که به فاصله پنجم درست کوک می شوند.

توصیه اکید دارم حتما این ساز را از نزدیک صدایش را در ارکستر زهی بشنوید. باز تاکید می کنم نشناخته استفاده نکنید اگر به دنبال خروجی صدایی خوب هستید!

در ارکستر زهی بعد از ویولن ردیف دوم ویولن آلتو می باشد

ساز سوم ویولنسل :

ساز سوم ویولنسل – ارکستر زهی

ویولن سل ساز بسیار دلنشین و بسیار خوش صدایی است.صدایش نزدیک به دو صدای قبلی می باشد کمی باس تر و با حجم بیشتر البته در باس ها قطعا صدایش را شنیدید.

ویولنسل برعکس دوتا قبلی روی زمین قرار داده می شود و نوازنده باید نشسته اجرا کند قطعا نمی تواند مثل ویولن روی شونه ها قرار داد!

این ساز هم چهار سیم دارد بعد از آلتو ها همیشه پارت ویولنسل می باشد در پارتیتور ارکستر زهی ها شما می توانید زیر ویولا ها پارت این ساز را ببینید.

این ساز نیز سیم هایش به فاصله پنجم درست از هم کوک می شوند در قسمت های بعدی به این مسائل می پردازم. این ساز هم گروهی اجرا می شود در ارکستر زهی  تعدادش بستگی به نظر تنظیم کننده و تعداد سازهای گروه های دیگر ارکستر زهی متفاوت می باشد.

تعداد سازهای گروه های دیگر ارکستر زهی متفاوت می باشد

ساز چهارم کنترباس یا دابل باس:

ساز چهارم کنترباس یا دابل باس

این سازهم جزو سازهای اصلی ارکستر زهی می باشد البته در یک کوارتت حضور ندارد اما در یک ارکستر زهی بزرگ قطعا دیده اید. سازی بزرگ و غول پیکر با سیم های قطور و صدایی بشدت باس این ساز برعکس بقیه سیم هایش با اینکه مثل بقیه چهار سیم دارد اما به فاصله چهارم درست کوک می شود.

این ساز هم به صورت پیتزیکاتو و هم با آرشه اجرا می شود بیشتر به صورت پیتزیکاتو نواخته می شود.

فراموش نکنید این ساز تعدادش نیز در ارکستر زهی زیاد نیست که دلیل دارد انشالله بعدا به آن می پردازم مثلا در ارکستر زهی اگر دقت کرده باشید همیشه تعدادشان کم است.

خب دوستان تا به اینجا با سازهای ارکستر زهی آشنا شدید اگر چه گاها هارپ هم در این ارکستر استفاده می شود اما در این ویدئو مقصود فقط معرفی زهی آرشه ای ها بود و عمدتا این ارکستر با این سازها می باشد.

عمدتا ارکستر زهی با این سازها می باشد

به کنسرت های ارکستر زهی بروید!

اگر می خواهید تنظیم برای سازهای ارکستر زهی را خوب یادبگیرید توصیه می کنم حتما به کنسرت ارکستر زهی بروید. قطعا این برای شما آموزشی تر از دیدن کنسرت های خواننده های فالش است!

شما باید با سازهای مختلف از نزدیک آشنا شوید یکی از راه ها دیدن کنسرت های آن ساز است. بنابرین فراموش نکنید در این کنسرت ها حضور داشته باشید.

آیا وی اس تی های سازهای زهی-آرشه ای خوب هستند؟

یک چیزی که به تازگی رواج پیدا کرده در کشور ما استفاده ی زیاد از وی اس تی های سازهای زنده می باشد و جالب اینجاست خیلی ها فکر می کنند این وی اس تی ها کاملا طبیعی هستند! چرا تاکید می کنم این سازها را بشناسید چون اگر از نزدیک صدایشان را شنیده باشید و شناخت داشته باشید فرق صدای واقعی را با سمپل تشخیص می دهید.

بارها دیده شده بر مبنای این وی اس تی ها پروژهایی تولید شده که واقعا مصنوعی صدا می دهند. شرکت ها نمونه های با کیفیت را برای شما قرار می دهند اما در عمال می بینید خیلی هم با کفیت نیستند و قطعا اگر شناخت داشته باشید متوجه مصنوعی صدا دادنشان می شوید.